Galileo Galılei

  

 15 Şubat 1564'te İtalya‘nın Toskana bölgesindeki Pisa şehrinde dönemin tanınmış müzisyenlerinden Vincenzo Galilei‘nin altı çocuğundan biri olarak dünyaya gelen Galileo Galilei, ilk öğrenimini Floransa‘da tamamladı.

1581 senesinde Pisa Üniversitesinde tıp eğitimine başladı. Fakat maddi sıkıntılar nedeniyle okulu bırakmak zorunda kaldı. Daha sonra matematiğe yönelen Galileo, bu konudaki çalışmalarıyla 1589 senesinde Pisa'da profesör oldu.

Sarkacı, yüzen cisimleri ve kinetiği Aristo fiziğinden farklı bir düşünceyle matematiksel olarak ele alınması gerektiğine inanan Galileo Galilei, Pisa Kulesi‘nden ağırlık atarak, düşen bütün cisimlerin aynı ivmeye sahip olduğunu gösterdi ve Aristo mantığının yanlış olduğunu kanıtladı. Serbest düşmenin sabit ivmeli bir hareket olduğunu düşüş sırasında katedilen yolun, zamanın karesiyle orantılı olduğunu gösterdi. Bu deneyi neticesinde yaşlı profesörlerle karşı karşıya gelen Galileo, 1592 senesinde Pisa'yı terk ederek, Padova Üniversitesi matematik kürsüsüne geldi.

1597 senesinde askeri amaçla da kullanılabilen pusulayı ticari olarak piyasaya sunan Galileo, 1600 senesinden hemen sonra ilkel bir termometre ve insanların kalp atışının ölçümünde kullanılmak üzere sarkaç icat etti.

1609 yılında Hollanda‘da teleskopun icat edildiğini öğrenince kendisi daha gelişmiş bir teleskop üretti ve bunu astronomi gözlemlerinde kullandı. Teleskopu astronomik amaçla kullanan ilk bilim insanı olan Galileo Galilei, kendi ürettiği teleskopla önemli gözlemler yaptı. Sonrasında bu gözlemleri, 1610 yılında, Yıldız Habercisi (Siderius Nuntius) isimli kitabında kaleme aldı.

Ay yüzeyi, yıldız kümeleri ve Samanyolu üzerine ilk tespitlerini yayınladığı ve Jupiter‘in dört uydusunun varlığından bahsettiği kitabı büyük yankı uyandırdı. Bu başarısı sayesinde Floransa'da saray matematikçisi oldu.

Venüs gezegeninin evreleri ve Satürn'ün şekli hakkında bilgi verirken, astronomideki Batlamyus sistemini tartıştı. Güneş'i gözlemleyen ve

güneş üzerinde bulunan gölgelerin leke olduğunu kanıtlayan Galileo, bunların ne Merkür‘ün güneşin önünden geçerken oluşan gölgesi ne de güneş ve dünya arasında bulunan küçük gökcisimlerine ait olmadığını ortaya koydu.

1611 senesinde Roma‘ya giderek burada bulunan bilim akademisine üye oldu. Bu dönemde Floransa'ya dönüşüne neden olan kitabını ve güneş lekeleri üzerine yazdığı eserini yayınladı.

Kopernik sistemini açık bir şekilde savunduğu bu eser yüzünden papazların ağır baskısına maruz kalan Galilei, 1615 senesinde iddiasını savunmak için Roma'ya gitti. 1616 yılında Papa V. Paul tarafından kitaplarını tetkik için kurulan komisyon, Galileo'nun kitaplarını yasaklamadı fakat dünyanın döndüğü iddiasından vazgeçmesini istedi.

Bir süre bilimin pratik yönüne dönerek, mikroskobu geliştiren Galilei, 1618 senesinde üç kuyruklu yıldızın keşfedilmesiyle kiliseyle karşı karşıya kaldı. Bir arkadaşının VIII. Urban olarak papa seçilmesinden sonra cesaret alarak yazdığı “İki Kainat Sistemi Üzerine Konuşmalar” isimli eseri 1632 senesinde yayınlanan Galilei, Roma'ya çağrılarak engizisyon mahkemesine çıkarıldı. Bunun ardından, 1633 senesinde kitabı yasaklanan Galileo, müebbet hapse mahkum edildi.

Yetmiş yaşında hapsedilen ve 1636 yılında gözleri kör olan Galilei, 8 Ocak 1642'de Arcetri‘de hayatını kaybetti.