HÜCRE BÖLÜNMESİ
Geçen yıllarda öğrendiğimiz hücre
konusunda, hücrenin içinde bulunan bazı organellerden bahsetmiştik. Özellikle
hücrenin ana kısımlarından bahsederken onların görevlerini öğrenmiştik. Hücre
üç temel kısımdan oluşur;
1.
Çekirdek: Hücrenin büyümesi ve bölünmesinde görevli
bir yapıdır. Ayrıca hücreyi yönetir.
2.
Sitoplazma: Hücrenin yaşamsal faaliyetlerini sürdüren
organellerin bulunduğu yapıdır. Çekirdek ile hücre zarı arasında bulunan jöle
kıvamında sıvıdır.
3.
Hücre zarı: Hücreye şekil veren, ve hücreye giren
maddeleri ayırt eden canlı bir tabakadır.
Hücreler büyüp, gelişirken madde ve
enerji gereksinimleri artar. Sitoplazmanın, hücre zarına nazaran daha hızlı
büyümesinden dolayı, hücre zarı sitoplazmayı çevrelemede yetersiz kalır. Bu
durumda hücre büyümesi durur. İşte bu noktada hücrenin bölünmesi gerekir. Bu
duruma erişen hücreye olgunlaşmış hücre denir. Olgunlaşmış olan hücrelerin,
bölünerek yeni hücreler oluşturması olayına hücre bölünmesi denir.
Hücrelerin bölünmesi canlının
çoğalması, büyümesi, onarılmasını sağlar. Tek hücreli canlılarda hücre
bölünmesi canlının çoğalmasını sağlar. Paramesyum tek hücreli bir canlıdır.
Paramesyum bölündüğünde çoğalmış olur. Çok hücreli canlılarda ise hücre
bölünmesi canlının büyümesi ve onarılmasını sağlar. Örneğin bir insanın
büyümesi için hücrelerin bölünmesi gerekmektedir. Yaralanan insanın yarasının
iyileşmesi için de o yararının onarılması için hücrelerin bölünmesi gerekir.
Buraya kadar bahsettiğimiz hücre bölünmesine mitoz bölünme denir. Çok hücreli
canlılarda sperm ve yumurtanın oluşması için gerekli hücre bölünmesine mayoz
bölünme denir.
Yani iki çeşit hücre bölünmesi
vardır. Vücut hücrelerinde mitoz bölünme, üreme organlarından eşey hücrelerin
oluşması için mayoz bölünmesi vardır.